แขกไปใครมา : ประวัติศาสตร์ของ 'แขก' และ 'เจ๊ก' ในประเทศไทย จากนิทรรศการงานศิลปะ

ศิริพจน์ เหล่ามานะเจริญ

2566-08-17

ศิลปินเชื้อสายแขกอินเดียแห่งเมืองเชียงใหม่ ที่มีชื่อเสียงระดับนานาชาติอย่างคุณนาวิน ลาวัลย์ชัยกุล เพิ่งจะเปิดนิทรรศการงานศิลปะร่วมสมัย เกี่ยวกับประวัติศาสตร์ของแขกในประเทศไทยที่ชื่อ "แขกไปใครมา" (Khaek Pai Krai Ma) จัดแสดงอยู่ที่ Warehouse 30 ซอยเจริญกรุง 30 บางรัก กรุงเทพฯ นอกเหนือจากงานศิลปะเก๋ๆ ไม่ว่าจะเป็นภาพวาดสไตล์โปสเตอร์หนังไทยย้อนยุค หรือคลิปวิดีโอที่ถ่ายทำแล้วนำเสนอในรูปแบบของ มิวสิกวิดีโอ ที่จัดแสดงอยู่ภายในงานแล้ว ผมคิดว่าความน่าสนใจของตัวนิทรรศการอยู่ที่การรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับ "แขก" ที่คุณนาวินและทีมงานที่ได้เดินทางสำรวจ, ค้นหา และบันทึกประวัติศาสตร์คำบอกเล่าทั้งจากชาวอินเดียที่เข้ามาอยู่ในไทย และคนไทยเชื้อสายอินเดียทั่วทั้งประเทศ ที่เริ่มงานกันมาตั้งแต่เมื่อ พ.ศ.2560
และถึงแม้คุณนาวินจะเน้นย้ำที่แขกอินเดีย แต่แขกที่คุณนาวินได้เก็บข้อมูลไว้นั้นมีความหลากหลายทั้งในแง่ของศาสนา และชาติพันธุ์อยู่มาก ไม่ว่าจะเป็นพราหมณ์-ฮินดู, ซิกข์, อิสลาม, คนอินเดีย, ปากีสถาน, บังกลาเทศ, มลายู, จาม ฯลฯ แต่นั่นก็คงไม่แปลกอะไรหรอกนะครับ ถ้าหากเราจะเชื่อตามคำอธิบายของปราชญ์ผู้ล่วงลับอย่าง พระยาอนุมานราชธน ที่เคยมีจดหมายโต้ตอบกับสมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ลงวันที่ 8 มีนาคม พ.ศ.2480 แล้วมีผู้รวมพิมพ์เอาไว้ในหนังสือชุดที่ชื่อว่า "บันทึกความรู้เรื่องต่างๆ" ดังความที่ว่า

ที่มา : ศิริพจน์ เหล่ามานะเจริญ. (2562, 20-26 ธันวาคม). On History: แขกไปใครมา : ประวัติศาสตร์ของ 'แขก' และ 'เจ๊ก' ในประเทศไทย จากนิทรรศการงานศิลปะ. มติชนสุดสัปดาห์, 82

application/pdf

tha

มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ

ป้อมวิชเยนทร์

เรียกว่า สี่แยกบ้านแขก

มัสยิดกูวติล

มัสยิดเซฟี

มัสยิดตึกขาว

แขก

มุสลิม

แขก (คนอินเดีย) -- ไทย -- ประวัติ